आद्य शंकराचार्य कृत श्री नर्मदा अष्टकम् ।

-


 

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

जे आवडते सर्वांना ...

अनुक्रमणिका

-
अनुक्रमणिका (जे प्रकरण वाचायचे आहे त्याच्यावर क्लिक करा . तसेच हे लिखाण अजून पूर्ण झालेले नाही त्यामुळे नवीन लेखन वाचण्याकरिता पुन्हा पुन्हा भेट देत राहणे ही प्रार्थना !) ० नर्मदा परिक्रमा कळण्यासाठी १ लेखांक एक : नर्मदे हर २ लेखांक दोन : भोपाळ जवळच्या जंगलातील अपघात ३ लेखांक तीन : चोराची धन ४ लेखांक चार : झूठा कही का ! सब कुछ तो लाये हो ! ५ लेखांक पाच : ग्वारी घाट जबलपूर मध्य प्रदेश ६ लेखांक सहा : झुलेलाल आश्रम ग्वारी घाट ७ लेखांक सात : नाभिकाने केलेला जाहीर _ मान ८ लेखांक आठ : जो तेरा संकल्प वही मेरा संकल्प ९ लेखांक नऊ : इंदोरी पोहे आणि गरमागरम जिलेबी १० लेखांक दहा : या स्वामी जेवायला ११ लेखांक अकरा : पहिला मुक्काम १२ लेखांक बारा : वेश धरावा बावळा १३ लेखांक तेरा : दत्तप्रभूंची इच्छा १४ लेखांक चौदा : सकरी गावचा लम्मू लाल विश्वकर्मा १५ लेखांक पंधरा : अखंड भारताचे नाभीस्थान १६ लेखांक सोळा : प्रभूजी का भंडार १७ लेखांक सतरा : कोल्ह्याने शिकविलेला धडा १८ लेखांक अठरा : मुंडा महारण्यामध्ये प्रवेश १९ लेखांक एकोणीस : अखेर किनारा सापडला २० लेखांक वीस : नर्मदेने खास पाठविलेला साधू २१ लेखांक एकव
संपूर्ण लेख वाचा »

नर्मदा परिक्रमा कळण्यासाठी ...

-
इमेज
( अनुक्रमणिका ) नर्मदे हर ! माझी नर्मदा परिक्रमा असे शीर्षक दिले आहे कारण प्रत्येक परिक्रमावासीला सुरुवातीला ही परिक्रमा माझीच आहे असे वाटत असते . नंतर हळूहळू त्यातील "मी" पूर्णपणे गळून जातो आणि केवळ नर्मदा परिक्रमा तेवढीच शिल्लक राहते ! असो . ९५ किलोच्या एका भोगी अधिक मनुष्याला मात्र १६५ दिवसात केवळ ७० किलो चा योगी वजा साधक बनविण्याचे सामर्थ्य जिच्यात आहे तीच ही . . .  श्री नर्मदा परिक्रमा !  २५ किलो वजनासोबतच तुमचे अनेक अनावश्यक विचार , विकार , वासना , सवयी , गरजा , भावना , कुसंस्कार , ईषणा ती नाहीशा करते . सबाह्याभ्यंतर तुम्हाला धुवून स्वच्छ , नितळ , निर्मळ , निखळ करते . परिक्रमेपूर्वीचा मनुष्य परिक्रमे नंतर आमूलाग्र बदलून गेलेला असतो . सोबत मोबाईल न घेता , पैसे न घेता ,तीन हजार सहाशे किलोमीटर अंतराची , बहुतांश काळ नर्मदेच्या काठाकाठाने केलेली ,ही पायी परिक्रमा ... साडेपाच महिन्यात १५ जोड्या पादत्राणे झिजवणारा हा कठीण प्रवास . अगदी हातातील दंड ( काठी ) नर्मदेच्या पाण्यामध्ये बुडवत बुडवत केलेला
संपूर्ण लेख वाचा »

लेखांक १ : नर्मदे हर !

-
इमेज
नर्मदे हर ! परमहंस परिव्राजकाचार्य अवधूतानंद महाराज अर्थात पूर्वाश्रमीचे श्री जगन्नाथ कुंटे यांनी लिहिलेले नर्मदे ss हर हर हे पुस्तक वाचल्यापासून नर्मदा जलाचा खळखळाट कानाला रुंजी घालत होता .कृष्णमेघ आणि चैतन्य हे त्यांचे दोन्ही चिरंजीव मुलखाचे अवलिया आणि कलाकार म्हणून प्रसिद्ध आहेत त्यामुळे खात्री होती की पुस्तकातले अनुभव बऱ्यापैकी अद्भुत आणि सत्य असणार . माझ्याकडे नर्मदे हर या पुस्तकाची स्वतः कुंटे यांनी स्वाक्षरी केलेली प्रत आहे ! प.प. अवधूतानंद महाराज ( पूर्वाश्रमीचे श्री जगन्नाथ कुंटे ) अवधूतानंद स्वामी यांची स्वाक्षरी असलेली प्रत परंतु खरे सांगायचे तर त्यातील काही गोष्टी ह्या अतिरंजीत आहेत असे मला विनाकारण वाटायचे .तसेच त्यांनी पुस्तक मेधा पाटकर यांना अर्पण केले होते ते देखील मला मान्य नव्हते , कारण मी माझ्या महाविद्यालयीन जीवनात मेधा पाटकर यांच्याबरोबर जवळून काम केलेले होते व त्यांच्या कामाचे "खरे गमक " मला पक्के उमगल्यामुळे मी त्या कामातून बाहेर पडलो होतो .  त्यांची बाकीची अनेक पुस्तके देखील मी वाचली आहेत . परंतु नर्मदे हर या पुस्तकातील त्यांचे
संपूर्ण लेख वाचा »

लेखांक २ : भोपाळ जवळच्या जंगलातील अपघात

-
इमेज
नर्मदा मातेचे सर्वप्रथम दर्शन मी भरूच मधील पुलावरून घेतलेले आहे . इथून रेल्वे जात असताना एकदा मला अचानक खूप ऊर्जा जाणवू लागली काहीतरी खालून मुंग्या अंगात येत आहेत असा भास झाला .  म्हणून मी चटकन बर्थ वरून उठून खाली आलो आणि पाहिले तर रेल्वे गाडी नर्मदेच्या पुलावरून चालली होती ! ते नर्मदा मातेचे आयुष्यातील पहिले दर्शन होते माझे ! त्याही वेळी नर्मदा मातेच्या काठावरील परिक्रमेचा मार्ग मला अगदी ठळकपणे दिसला होता वरून ! तिथून पुढे जेव्हा मी नर्मदा आता ओलांडली तेव्हा तेव्हा पुलावर थांबून तिचे साग्र संगीत दर्शन घेतले आहे . अगदी विमानातून सुद्धा नर्मदा मैयाचे खूप सुंदर दर्शन होते ते देखील मी अनेक वेळा केलेले आहे !  अमरावती जवळ पिंपळखुटा नावाचा एक आश्रम आहे .तिथे परमहंस सद्गुरु श्री शंकर महाराज नावाचे अतिशय थोर विभूतीमत्व , साक्षात संत निवास करतात . माझे एक मित्र श्री बाळासाहेब वाल्हेकर त्यांच्या दर्शनाकरिता दर गुरुवारी गेली तेरा वर्षे न चुकता वारी करत आहेत . पुणे ते आश्रम हे तब्बल ६६६ किलोमीटरचे अंतर बरेच वेळा ते स्वतः गाडी चालवत जातात व चालवत येतात . परमपूज्य
संपूर्ण लेख वाचा »

लेखांक ४ : झुठा कही का ! सबकुछ तो लाए हो !

-
इमेज
जबलपूर स्थानकावर उतरलो आणि बाहेर आलो . जबलपूर बद्दल मी खूप वर्षांपासून ऐकून होतो . सज्जनगडावर येणाऱ्या एक रामदासी साध्वी पूज्य कमलताई पटवर्धन रामदासी यांचा जबलपूर येथे मठ होता .यांनी स्वतः १९७२ / ७३ साली दोन पायी परिक्रमा केलेल्या होत्या व त्यांच्या अनुभूती देखील अलौकिक अशा होत्या . त्यांचा आश्रम कुठे आहे हे मला माहिती नव्हते परंतु "इंद्रपुरी कॉलनी , ग्वारी घाट मार्ग " असा त्यांचा पत्ता माझ्या डोक्यामध्ये पक्का बसलेला होता .मला असे वाटले की जबलपूर स्थानकापासून नर्मदा मातेचा काठ जवळ असेल परंतु चौकशी केली असता असे सांगण्यात आले की तिथून नर्मदा मैयाचा काठ आठ किलोमीटर लांब आहे ! आठ किलोमीटर पायी चालायचे ? असा मोठा प्रश्न मला त्या क्षणी पडला होता हे प्रामाणिकपणे नमूद करतो ! परंतु खिशात दमडी नसल्यामुळे पर्याय देखील नव्हता त्यामुळे शांतपणे ग्वारी घाटचा रस्ता पकडला . वाटेत एक शेअर रिक्षावाला माझ्या शेजारी थांबला आणि मला म्हणाला , " बाबाजी बैठ जाओ । "  बाबाजी वगैरे कोणी मला म्हणते आहे अशी अजिबात सवय नव्हती त्यामुळे मौज वाटली आणि मी त्याला म्हणालो , "भैय्या म
संपूर्ण लेख वाचा »

लेखांक ३ : चोराची धन

-
इमेज
मनोमन अशी इच्छा मी करीत होती की या मार्गशीर्ष महिन्यामध्ये (डिसेंबर २०२१ ) कुठल्याही परिस्थितीमध्ये परिक्रमा उचलायचीच ! जोपर्यंत आपण नर्मदा परिक्रमा करत नाही तोपर्यंत आपल्याला स्वतःच्या इच्छेने वागण्याची खूप सवय झालेली असते ! एकदा नर्मदा परिक्रमा झाली की आपल्या सर्व इच्छा आकांक्षा नष्ट होऊन जातात आणि केवळ देवाच्या इच्छेने वर्तावे ।देव करील ते मानावे । मग सहजची स्वभावे । कृपाळू देव ॥ या समर्थ उक्तीप्रमाणे वागण्याची सवय अंगी बाणते ! तसेच काहीसे घडले . परिक्रमेची इच्छा केली तर होती परंतु अचानक अमरावतीच्या शंकर महाराजांचा पुणे दौरा ठरला . पुण्यामध्ये धनकवडी येथे शंकर महाराजांची समाधी आहे .यांची देखील एक जबरदस्त अनुभूती मला परिक्रमे दरम्यान आली ती योग्य वेळी सांगतो परंतु हे शंकर महाराज निराळे आणि मी उल्लेख करतो आहे ते शंकर महाराज निराळे . मी उल्लेख करतो आहे ते शंकर महाराज अजून देहामध्ये आहेत . शंकर बाबांचा हा ऐतिहासिक दौरा होता ज्यामध्ये ते भक्तांच्या नियोजनानुसार हेलिकॉप्टरने पंढरपूरला गेले व तेथील नवीन आश्रमाचे उद्घाटन करून हेलिकॉप्टरने पुण्याला आले व पुन्हा हेलिकॉप्टरने पिंपळखुट्याला परत
संपूर्ण लेख वाचा »

लेखांक ५ : ग्वारीघाट जबलपुर मध्यप्रदेश

-
इमेज
ग्वारी घाटा विषयी दोन शब्द लिहिल्याशिवाय आपण पुढे जाऊच शकत नाही ! नर्मदा मैया च्या काठावर जितके म्हणून घाट दुतर्फा आहेत त्यातील सर्वात मोठा , सर्वात लांब व सर्वात व्यग्र घाट म्हणजे जबलपूर येथील ग्वारी घाट होय . इथे नर्मदा नदीचे भव्य दिव्य स्वरूपामध्ये दर्शन होते . जयपुर येथील लाल दगडातून बांधलेला औरस चौरस पसरलेला हा घाट अतिशय सुंदर आणि स्वच्छ आहे . जबलपूर महानगरपालिका या घाटाची विशेष काळजी घेते . पार्वती मातेने अर्थात गौरीने इथे तपश्चर्या केली म्हणून खरे तर या घाटाचे नाव गौरी घाट असे आहे परंतु स्थानिक लोकांनी त्याचा अपभ्रंश करून ग्वारी अथवा गुवारी घाट असे नाव रूढ केले आहे . इथल्या लोकांनी सरकारला निवेदन देऊन या घाटाचे नाव पुन्हा एकदा गौरी घाट करावे असे सुचविलेले आहे . घाटाची लांबी इतकी आहे की चालून चालून मनुष्य कंटाळतो परंतु घाट संपत नाही . आणि इतका लांब घाट असून देखील प्रत्येक फुटावर कोणी ना कोणी नर्मदा नदीमध्ये स्नान करताना तुमच्या दृष्टीपथास पडते . या घाटावर नेहमीच गर्दी राहते . घाटावर अनेक छोटी मोठी मंदिरे आहेत .   ग्वारी घाटावरून समोर दिसणारा गुरुद्वारा आणि
संपूर्ण लेख वाचा »

लेखांक ८३ : महाराष्ट्रात प्रवेश आणि भाबरीचे भेदक भिल्ल-महात्मा फोदला गारद्या पावरा

-
इमेज
वरील लेख दृक्श्राव्य स्वरूपात ऐकण्यासाठी कृपया येथे क्लिक करा स्नान पूजा आटोपून नक्करसिंगचे घर सोडले . हे सर्वजण शेतातच रात्रभर झोपले होते . तिथे यांचे काहीतरी चालू आहे ते दिसले . सर्वजण मिळून मोहाची दारू गाळत बसले होते . बाबाजी तुम्ही इकडे येऊ नका , मीच तिकडे येतो असे म्हणत नकरसिंग आला . परंतु वाटेत मी पाहिलेल्या सगळ्या भट्ट्यांचे पत्ते त्याला सांगितल्यावर तो फारच अचंबित झाला . त्याच्या लक्षात आले की मी संपूर्णपणे काठाने आलो आहे . या भट्ट्या अशा ठिकाणी उभ्या केलेल्या असतात जिथून कोणीच जात नाही . एकंदरीत दारूची भट्टी हा माझ्यासाठी नवीन प्रकार नाही इतकेच मला त्याला सांगायचे होते . याला काहीतरी द्यावे असे फार वाटत होते . तसे निघताना मी घरातल्या मुलांना गोळ्या खाऊ आणि पैसे वाटले होते . परंतु नकरसिंगला देण्यासारखे काही नव्हते . माझ्या असे लक्षात आले की तो पायामध्ये बूट घालून फिरत आहे . हे रबरी बूट अत्यंत गरम होणारे होते . त्यामुळे मी त्याला वेदांत विला आश्रमात मला मिळालेल्या चपला देऊ केल्या . आधी त्याला विचारले कारण मी त्या पादत्राणांचा वापर करीत अनेक नद्यानाले ओलांडले होते . त्याने सांगित
संपूर्ण लेख वाचा »

लेखांक ७४ : लेपा बांध , वेदा संगम , कठोरा अन् मांडव्य गुंफा

-
इमेज
सियाराम बाबांच्या इथून शरीर पुढे हलले तरी मन बराच काळ तिथेच होते .बाबांचे व्यक्तिमत्व अतिशय चुंबकीय आहे . ते फारसे बोलत नसले तरी कृतीतून खूप काही शिकवतात . सतत कार्य मग्न राहणे हा त्यांचा स्थायीभाव आहे . बाबांचा आश्रम सोडल्यावर मी पुन्हा एकदा मैया चा तट पकडला . इथे जबरदस्त झाडी होती . या संपूर्ण परिसरात साळींदर आणि बिबट्या यांची मोठ्या प्रमाणात संख्या आहे असे मला स्थानिक लोक सांगत होते . अजून तरी या भागात मगरीचा संचार सापडलेला नाही . परंतु चुकून माकून कोणी इथे मगर आणून सोडली तर तिच्यासाठी अतिशय उत्तम असा हा अधिवास आहे . कारण पुढे असलेल्या धरणामुळे येथे पाणी स्थिर आहे . तसेच मानवी वावर अतिशय कमी आहे . शक्यतो कोळी लोकांना मासेमारी करताना त्रास होतो म्हणून ते मगरींचा वावर वाढू देत नाहीत . मगरी त्यांचे मासे देखील खातात आणि मुक्त वावरावर बंधने देखील आणतात . परंतु ज्याप्रमाणे एक वाघ आल्यावर त्या भागातील जंगल सुरक्षित होते त्याप्रमाणे एक मगर आली की नदीचा कित्येक किलोमीटरचा किनारा सुरक्षित होऊन जातो हे वास्तव आहे . इथे बिल्वकेश्वर महादेवाचे मंदिर लागते त्याचे दर्शन घेऊन पुढे निघालो . 
संपूर्ण लेख वाचा »

लेखांक ९० : गुजरात मधील कणजी चे सान्सुभाई तडवी आणि अरण्यव्याप्त माथासर

-
इमेज
देव नदी नावाची परमपवित्र नदी महाराष्ट्र आणि गुजरात राज्यांना जोडते .तिच्या एका काठावर गुजरात तर दुसऱ्या काठावर महाराष्ट्र आहे . याच नदीच्या नर्मदा संगमावर शूलपाणेश्वराचे पुरातन मंदिर होते असे मला स्थानिकांनी सांगितले . हे गाव महाराष्ट्राच्या हद्दीमध्ये आहे . त्यामुळे मंदिराचे पुनर्वसन करावे लागणार हे लक्षात आल्यावर महाराष्ट्र सरकारने नवीन मंदिरासाठी जागा उपलब्ध करून देणे आवश्यक होते . परंतु तत्कालीन महाराष्ट्र सरकारने मंदिरासाठी जागा न दिल्यामुळे नरेंद्र मोदी यांनी हे मंदिर गुजरात मध्ये पळवले आणि गोरा कॉलनी या गावामध्ये भव्य दिव्य मंदिर पुनर्निर्माण करून दाखविले . नर्मदे काठचे हक्काचे एक अतिशय पवित्र तीर्थक्षेत्र अशा रीतीने महाराष्ट्राने गमावले . आज सकाळपासून मी सुमारे ३५ किलोमीटर चाललो होतो . देव नदीचा सुखद सहवास डाव्या हाताला होता . महाराष्ट्राची भूमी सोडून पलीकडे जावे असे वाटतच नव्हते ! असे वाटायचे की हाच काठ पकडून थेट नर्मदा मैयाचा किनारा गाठावा ! परंतु देव नदी अतिशय खडतर मार्ग क्रमणा करत नर्मदार्पण होते . त्यामुळे अखेरीस तिला ओलांडलेच . आणि कणजी या गुजरात मधील पहिल्या गावामध्ये आल
संपूर्ण लेख वाचा »